آفریدگار جهان خالقی حکیم دانا و توانا می­ باشد و دستوری بی­دلیل نمی ­دهد بنابراین، امر این خالق حکیم به عبادتی مانند نماز قطعا اهداف عالیه­ای برای شاهکار خلقتش انسان دارد که به گوشه ای از آنها اشاره می­کنیم.

1. یاد خدا

بهترین جلوه یاد خدا، نماز است. یاد خدا وسیله ه­ای است برای خویشتنداری، کنترل غرایز و جلوگیری از روح طغیانگری که لازمه بعد حیوانی انسان است.

2. تشکر از خدا

الف) عقل حکم می­کند از کسی که به انسان خدمتتی می­کند یا هدیه­ای می­بخشد، باید تشکر کرد.

ب) به هر میزان که احسان بیشتر باشد تشکر هم بیشتر لازم است.

ج) انسان درمقام تشکر در پی این است که اولا تشکر او هماهنگ با احسان طرف مقابل باشد وثانیا نوع تشکری که صاحب نعمت می­خواهد انجام دهد.

د) خداوند غنی بالذات است و هیچ نیازی به تشکر بندگانش ندارد اما به حکم عقل باید از او تشکر کرد؛ تشکری کامل و در خور شآن او که نماز برترین و کامل­ترین آن است.

با توجه به چند نکته فوق و اینکه بهترین وضروری­ترین نعمت­ها را خداوند به انسان داده است و از طرفی عقل هم وجوب تشکر از منعم را واجب می­داند پس، تشکر از خدا واجب عقلی است و از آنجایی که نوع تشکر باید درخور نعمت باشد و راضی کننده منعم، نماز نوعی تشکر از خدا است و همه این خصوصیات را در بر دارد.

مقدمه

براي عبادت وبندگي در پيشگاه خداوند مهربان و گزاردن نماز، بايد ابتدا خود را پاکيزه کرده، وضوبگيريم؛ يعني - به دستوري که گفته مي شود – دست و صورت خود را بشوييم و با چهره اي شاداب، آماده نماز شويم. امام رضا (ع) فرمود: "آن که به عبادت خداي بزرگ مي ايستد، بايد خود را از آلودگيها پاک کند، از سستي و بي حالي دور باشد و با وضو، خود را براي سخن گفتن با خداي توانا، پاک و آماده سازد".

وضو، سبب پاکيزگي بدن وصفاي روان آدمي است. البته در برخي موارد بايد به جاي وضو "غسل" کرد که بعد از درس وضو به آن مي پردازيم. هرگاه کسي به دلائلي نتواند وضو بگيرد ياغسل کند بايد به جاي آن، عمل ديگري به نام "تيمم" انجام دهد که با چگونگي آن نيز آشنا خواهيم شد.

اهميت وضو

وضو كليد ورود به نماز است.
نماز بدون وضو، نماز نيست.
وضو جزو ايمان است.
وضو نظافت جسم است.
وضو نشاط روح است.
وضو وسيله نزديكي به خداست.
وضو اجازه ورود به نماز است.
كسي كه وضو دارد در حال عبادت است.
دست زدن به قرآن و نام خدا بدون وضو حرام است.
وضو كفاره گناهان كوچك است.
وضو نور معنوي است.

- «نماز، محكم ترين رشته ي الفت بين بندگان و خداست، و واي برآن كسي كه از اين پيوند جداست، و حيات و زندگيش از نور اين عبادت پربها، بي بهره است.

- نماز، واقعيتي است كه خداوند مهربان از باب عشق و محبت از انسان خواسته است، نماز نوراني ترين حكم در شبستان حيات بندگان شايسته الهي است.

- نماز، ريسمان اتصالي است كه همه هستي و موجوديت آدمي را به ملكوت پيوند داده، و مانند اين رشته پرارزش و منبع فيض، برنامه اي براي ايجاد ارتباط بين بشر و حق مطلق نمي توان يافت.

- نماز، پناه بي پناهان، سنگر دردمندان، گلستان روح افزاي عاشقان، چراغ پر فروغ نيمه شب مشتاقان، صفاي دل مستان، و سير و سلوك آگاهان است.

- نماز، برتر از همه عبادات، تجلي تمام واقعيات، منبع بركات، و كليد حل تمام مشكلات، و پاك كننده خطرات و خاطرات از قلب، و نور و روح عارفان و خالصان است.

- نماز، زنده كننده جان، صفا بخش حيات جاودان، روشني راه رهروان، تكيه گاه سالكان، راز و نياز عارفان، سرمايه مستمندان، دواي درد بي درمان، شعله ي دل بيداران، نواي قلب بي دلان، دليل گمراهان، اميد اميدواران، مايه ي شادي سحرخيزان، سوز جان سوختگان، حرارت روح افسردگان، مايه ي بقاي جان، و دستگير انسان به موقع خطر و نجات آدمي از شر، و درمان وجود از تمام بدبختي هاست.

- نماز، عمود دين، عصمت يقين، رأس احكام ديني، آيت مبين، نور جبين، زداينده اندوه غمين، برطرف كننده ي شرم شرمگين، علاج كننده ي طوفان روحي سهمگين، دلگرمي دل مسكين، و شادي جان اندوهگين است.

- نماز، مايه اي است كه بدون آن كسي لايق بارگاه قرب نيست، و زمينه اي است كه بدون آن جلب فيض خاص از پيشگاه با عزت ربوبي براي هيچ كس امكان ندارد.

امام مجتبي فرمودند : کسي  مدام به مسجد نمي رود مگر اينکه يکي از هشت مورد زير را بدست مي آورد:

1. حکمتي محکم واستوار؛

2. رفيقي سودمند؛

3. مطلب آموزنده جديد؛

4. برخورداي از رحمتي که انتظار دارد؛

5. سخني که اورا هدايت کند؛

6. سخني که اورا از گمراهي بازدارد؛

7. ترک گناه از روي حيا وشرم از مردم؛

8. ترک گناه از روي ترس از خداوند؛

9. درک رحمت الهي وآمرزش گناه: از آثار وضعي مسجد آمرزش گناهان است  پيامبر اكرم (ص) به ابوذر فرمودند  خداوند تا زماني كه در مسجد نشسته اي ، براي هر نفست يك درجه به شما اعطا مي كند و فرشتگان بر تو درود مي فرستند ، و براي هر نفست 10 ثواب نوشته و 10 گناه از گناهانت پاك مي شود.

10. طلب مغفرت همه اشياء براي اهل مسجد امام صادق صادق -عليه السلام مى فرمايد:هر كس به طرف مسجدى برود، پايش را روى هيچ‏تر و خشكى نمى ‏گذارد، مگر آنكه  آن اشياء تا اعماق زمين براى او استغفار مى ‏كند.

11. نجات از آتش سوزان قيامت»: پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله مي فرمايند : در روز قيامت فرمان ميرسد كه گروهي را به سوي آتش ببرند، خداوند به نگهبان دوزخ مي فرمايد:قدمهاي آنان را به آتش مسوزان ، زيرا آنان به سوي مساجد گام برداشتند.

12. تکفير گناهان: پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله مي فرمايند : باقي نميماند از امت من بنده اي مگر اينكه نيكو وضو بگيرد ،سپس به سمت مسجد رود،مگر اينكه كفاره اي باشد براي او تا جمعه آينده.

13. همراهي با شهدا وصديقين: پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله مي فرمايند : قدم برداشتن به سوي مسجد اطاعت از خداوند و پيامبر اوست.  هر كس از خدا و رسولش اطاعت كن خداوند او را به همراه صديقين و شهدا داخل بهشت قرار مي دهد.

14. ورود به بهشت: پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله مي فرمايند : كسي كه به سوي مسجد گام بر مي دارد مومن و اهل بهشت است. و در روايت ديگري فرمودند: كسي كه وضوي خويش را نيكو بگيرد و به سوي مسجد و محل نماز حركت كند اگر در راه مرگش فرا رسد، خداوند بهشت را براي او ضمانت مي كند.

"گرفته شده از جامع الاحاديث شيعه"

چرا نماز جماعت صدها برابر نماز فرادا ثواب دارد؟

براي جواب به اين سوال بهتر است مقايسه­ اي بين فضيلت نماز جماعت با نماز فرادا داشته باشيم تا به جايگاه آن برسيم:

1. حضرت امام صادق(ع) فرمودند:

وَ- قَالَ ع‏ أَوَّلُ الْوَقْتِ رِضْوَانُ اللَّهِ وَ آخِرُهُ عَفْوُ اللَّهِ وَ الْعَفْوُ لَا يَكُونُ‏ إِلَّا مِنْ ذَنْب؛

نماز اول وقت خشنودي خدا است و آخر وقت عفوخداست [1] و برخي موارد تأخير در آن خشم خدا را درپي دارد:

فَقَالَ عَلِيٌّ ع يَا رَسُولَ اللَّهِ أَخْبِرْنِي مَا هَذِهِ الْأَحَادِيثُ فَقَالَ أَنْ تُؤْمِنَ بِاللَّهِ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَ تَعْبُدَهُ وَ لَا تَعْبُدَ غَيْرَهُ وَ تُقِيمَ الصَّلَاةَ بِوُضُوءٍ سَابِغٍ فِي مَوَاقِيتِهَا وَ لَا تُؤَخِّرَهَا فَإِنَّ فِي تَأْخِيرِهَا مِنْ غَيْرِ عِلَّةٍ غَضَبَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ [2]

2. نماز اول وقتِ با جماعت، سفارش معصومين عليهم السلام است؛ در روايات اهل بيت عصمت وطهارت فراوان مردم را به نماز اول وقت درمسجد تشويق کرده­اند و آن را از نشانه­هاي شيعه بودن دانسته اند.

3. نماز اول وقت باعث دوري از شيطان است ولي به تأخير انداختن آن خشنودي شيطان را در پي دارد.

4. نماز اول وقت پاسخ عاشقانه به نداي معشوق است که فرمود ند: «حافظوا علي الصلوات» امانماز آخر وقت صرفا جهت رفع تکليف است.

5. ثواب در مقابل عملي است که انجام مي­دهيم. خود نماز ثواب دارد، اول وقت ثوابي جداگانه، جماعت ثواب غيرقابل شمارش، گام­هايي که براي مسجد برداشته مي­شود و حتي به انتظار نمازنشستن در مسجد ثوابي مضاعف دارد که همه اين ثواب­ها به کسي داده مي­شودکه نماز اول وقتِ با جماعت بخواند.

6. نماز جماعت زمينه ساز برقراري اجتماعاتي مي­ شود که باعث اتحاد و انس و الفت است که اين در نماز فرادا محقق نمي­ شود.

پی نوشت ها:
[1] من لا يحضره الفقيه ؛ ج‏1 ؛ ص 217

[2]  الخصال / ج‏2 / 543 / فيمن حفظ أربعين حديثا ...  ص 541

عشق يعني اشک تـوبه در قنـوت
خــوانـدنش بـا نـام غفـار الذنــــوب

عشق يعني چشمها هم در رکوع
شـرمگيـن از نـام ستــار العيــــــوب

عشق يعني سر سجود و دل سجود
ذکر يـــارب يـــارب از عمـق وجـــــــود

**************************************************

 1. اول چیزی كه در قیامت از انسان سوال می شود نماز است اگر قبول شد باقی اعمال هم پذیرفته می شود و اگر رد شد باقی هم رد می شود.  "پیامبر اسلام (ص)"

2.

شیـطان كـه رانـده گشت بـه جـز یـك خطـا نكرد / خــود را بـرای سجــده آدم رضـا نـكـرد

شیـطان هـزار مرتــــــــــــــبه بهتــر ز بـی نــــماز / ایـن سجـده بـر آدم و آن بر خـدا نـكرد

3. هیچ چیز مثل نماز بینی شیطان را به خاك نمی مالد، پس نماز بخوان و بینی شیطان را به خاك بمال.  "امام زمان (عج)"

4. انسان بی نماز مثل بدن بدون روحه.

5. آخه نماز داریم تا نماز ! 

نماز برای خود شیرینی [برای دیگران] = پست تر از شیطان چون شیطان مشرك نیست
بی نماز غافل                                = بهتر از شیطان
بی نماز آگاه به وجوب نماز و ...         = پست تر از شیطان

6. زندگی بی نماز مثل سایت بدون سئو .

7. اگر ما نمازمان را نخوانیم، گرچه خداوند در کنار ماست، ولی ما متوجه حضور او نخواهیم شد ... .

8. مواظب باشیم نمازمان قضا نشود ، همانگونه که غذایمان سرد نمی شود ... .

9.  ... [ حالا نـوبت شماست، شما هم در نظرات یه چیز دیگه بگویید ] ...

کسی که نماز قضا دارد باید در خواندن آن کوتاهی نکند ولی واجب نیست فورا آن را بجا آورد.

کسی که نماز قضا دارد می تواند نماز مستحبی بخواند.

اگر انسان احتمال دهد که نماز قضایی دارد یا نمازهایی را که خوانده صحیح نبوده، مستحب است احتیاطاً قضای آن را بجا آورد.

قضای نمازهای یومیه لازم نیست به ترتیب خوانده شود. مثلاً کسی که یک روز نماز عصر و روز بعد نماز ظهر را نخوانده لازم نیست اول نماز عصر و بعداز آن نماز ظهر را قضا نماید.

اگر بخواهد قضای چند نماز غیر یومیه مانند نماز آیات را بخواند یا مثلا بخواهد قضای یک نماز یومیه و چند نماز غیر یومیه را بخواند لازم نیست آنها را به ترتیب بجا آورد.

معنای احکام

دستورهاى عملى اسلام كه وظيفه انسان ها را نسبت به كارهايى كه بايد انجام دهند و يا از آن دورى كنند، مشخص مى كند، احكام گويند.

اقسام احکام

احكامى كه وظيفه مكلّفان را معلوم مى كند، پنج قسم است :

واجب ، حرام ، مستحب ، مكروه ، مباح

واجب : كارى است كه انجام دادن آن لازم است و ترك آن عقاب دارد، مانند نماز و روزه .

هرگاه چیزی از واجبات نماز را عمداً کم یا زیاد کند اگر چه یک حرف آن باشد نماز باطل است .اگر به واسطه ندانستن مسأله، چیزی از اجزاء نماز را کم یا زیاد کند اگر آن جزء، رکن نباشد نمازش صحیح است اگر جاهل قاصر باشد، و الا به احتیاط واجب نماز  باطل است .

اگر در بین نماز بفهمد وضو یا غسلش باطل بوده یا بدون وضو یا غسل مشغول نماز شده باید نماز را به هم بزند و دوباره با وضو یا غسل بخواند، و اگر بعد از نماز بفهمد باید دوباره نماز را با وضو یا غسل بجا آورد و اگر وقت گذشته قضا نماید.

اگر بعد از رسیدن به رکوع یادش بیاید که دو سجده از رکعت پیش فراموش کرده نمازش باطل است، و اگر پیش از رسیدن به رکوع یادش بیاید باید برگردد و دو سجده را بجا آورد و برخیزد و حمد و سوره یا تسبیحات را بخواند و نماز را تمام کند.

اگر پیش از گفتن " السلام علینا " یادش بیاید که دو سجده رکعت آخر را بجا نیاورده باید دو سجده را بجا آورد و دوباره تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.

اگر پیش از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر، از آخر نماز نخوانده، باید مقداری را که فراموش کرده بجا آورد.

اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر از آخر نماز را نخوانده چنانچه کاری انجام داده که اگر در نماز عمداً یا سهواً اتفاق بیافتد نماز را باطل می‎کند مثلا پشت به قبله کرده، نمازش باطل است و اگر کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل می‎کند انجام نداده باید فوراً مقداری که فراموش کرده بجا آورد.

هر گاه بعد از سلام نماز عملی انجام دهد که اگر در نماز عمداً یا سهوا اتفاق بیافتد نماز را باطل می‎کند مثلا پشت به قبله نماید و بعد یادش بیاید که دو سجده آخر را بجا نیاورده نمازش باطل است ولی اگر پیش از انجام کاری که نماز را باطل می‎کند یادش بیاید باید برگردد و دو سجده‎ای را که فراموش کرده بجا آورد و تشهد و سلام را دوباره بعد از آن بگوید و دو سجده سهو برای سلامی که اول گفته بجا آورد و نمازش صحیح است و احتیاط مستحب آن است که اصل نماز را بعد از آن اعاده نماید .

اگر بفهمد نماز را پیش از وقت خوانده، یا پشت به قبله یا به طرف راست یا به طرف چپ قبله بجا آورده، باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.

(مساله):نماز جمعه مانند نماز صبح دو ركعت است، و امتيازش از نماز صبح اين است كه دو خطبه در پيش دارد، و نماز جمعه واجب تخييرى است به اين معنى كه مكلف در روز جمعه مخيّر است كه نماز جمعه را بخواند در صورتى كه شرائطش موجود باشد، يا نماز ظهر بجا آورد، پس اگر نماز جمعه را بجا آورد، كفايت از ظهر مى كند. و واجب شدن نماز جمعه چند شرط دارد:

"اول" داخل شدن وقت، و آن عبارت از زوال آفتاب است، و وقتش تا برابر شدن سايه شاخص است با شاخص بنا بر اظهر، پس هر گاه تا برابر شدن سايه با شاخص نماز جمعه را تأخير انداخت، وقتش خارج شده و نماز ظهر را بايد بجا آورد.

"دوم" شماره افراد، و آن هم هفت نفر است با امام، و هر گاه هفت نفر از مسلمانان جمع نشود نماز جمعه واجب نمى شود، بلى نماز جمعه از پنج نفرى كه يكى شان امام باشد صحيح است.

غسلهاى واجب هفت غسل هستند. يكى از آنها ((غسل حيض)) است.

غسل حيض:

1- حيض خونى است كه غالبا در هر ماه چند روزى از رحم زنها خارج مى شود, و زن را در موقع ديدن خون حيض حائض مى گويند.

2- خون حيض (1) در بيشتر اوقات غليظ و گرم و رنگ آن (2) سرخ مايل به سياهى يا سرخ تيره است و با فشار و كمى سوزش بيرون مىآيد.

3- مدت حيض كمتر از سه روز و بيشتر از ده روز نمى شود, و اگر مختصرى هم از سه روز كمتر باشد حيض نيست .(3)

4- بايد (4) سه روز اول حيض پست سر هم باشد, پس اگر مثلا دو روز خون ببيند و يك روز پاك شود و دوباره يك روز خون ببيند حيض نيست.

توجه

هنگامى كه خون حيض بيرون مىآيد, دختر و يا زن در حالت ((رِگل)) يا ((عادت ماهانه)) و يا ((پِريود)) به سر مى برد. پس از آنكه دختران از عادت ماهانه و خون حيض پاك شدند, بايد براى كارهايى مانند نماز كه نياز به طهارت و پاكيزگى داند غسل كنند و وضو هم بگيرند.

نمازهاى يوميه اى (5) كه زن در حال حيض نخوانده قض ندارد, ولى روزه هاى واجب را بايد قضا نمايد.

در نه صورت اگر در شماره رکعت های نماز چهار رکعتی شک کند باید فکر نماید، پس اگر یقین یا گمان به یک طرف شک پیدا کرد همان طرف را بگیرد و نماز را تمام کند وگرنه به دستورهایی که گفته می شود عمل نماید و آن نه صورت از این قرار است:

اول: آن که بعد از سر برداشتن از سجده دوم شک کند دو رکعت خوانده یا سه رکعت، که باید بنا بگذارد سه رکعت خوانده و یک رکعت دیگر بخواند و نماز را تمام کند و بعد از نماز یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نشسته به دستوری که بعد گفته می شود بجا آورد.

•  

  مستحب است نمازهای واجب خصوصا نمازهای یومیه را به جماعت بخوانند و در نماز صبح و مغرب و عشا خصوصا برای  همسایه مسجد و کسی که صدای اذان مسجد را می شنود بیشتر سفارش شده است .در روایتی وارد شده است که اگر یک نفر به امام جماعت اقتدا کند هر رکعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد و اگر دو نفر اقتدا کنند هر رکعتی ثواب ششصد نماز دارد و هر چه بیشتر شوند ثواب نمازشان بیشتر می شود تا به ده نفر برسند و عده آنان که از ده گذشت اگر تمام آسمان ها کاغذ و دریاها مرکب و درختها قلم و جن و انس و ملائکه نویسنده شوند، نمی توانند ثواب یک رکعت آن رابنویسند.

•  

  حاضر نشدن به نماز جماعت از روی بی اعتنایی جایز نیست و سزاوار نیست که انسان بدون عذر نماز جماعت را ترک کند.

•  

  مستحب است انسان صبر کند که نماز را به جماعت بخواند. و نماز جماعت از نماز اول وقت که فرادا یعنی تنها خوانده شود، بهتر است . و نیز نماز جماعتی را که مختصر بخواند، از نماز فرادا که آن را طول بدهند، بهتر می باشد.

برای سه چیز بعد از سلام نماز، انسان باید دو سجده سهو بجا آورد:

اول: آن که در بین نماز، سهو حرف... بزند.

دوم: آن که یک سجده را فراموش کند.

سوم: آن که در نماز چهار رکعتی بعد از سجده دوم شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت.

و در دو مورد هم احتیاط واجب آن است که سجده سهو بنماید:

اول: در جایی که نباید نماز را سلام دهد، مثلا در رکعت اول سهوا سلام بدهد.

دوم: آن که تشهد را فراموش کند.

اگر انسان اشتباه یا به خیال این که نمازش تمام شده حرف بزند باید دو سجده سهو بجا آورد.

برای حرفی که از آه کشیدن و سرفه پیدا می شود، سجده سهو واجب نیست، ولی اگر مثلا سهوا آخ یا آه بگوید، باید سجده سهو نماید.

اگر چیزی را که غلط خوانده دوباره صحیح بخواند برای دوباره خواندن آن سجده سهو واجب نیست .

اگر در نماز سهوا مدتی حرف بزند و تمام آنها یک مرتبه حساب شود، دو سجده سهو بعد از سلام نماز کافی است .

اگر سهوا تسبیحات اربعه را نگوید یا بیشتر یا کمتر از سه مرتبه بگوید احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز دو سجده سهو بجا آورد.

اگر در جایی که نباید سلام نماز را بگوید سهوا بگوید: "السلام علینا و علی عباد الله الصالحین " یا بگوید: "السلام علیکم و رحمة الله و برکاته "باید دو سجده سهو بنماید، ولی اگر اشتباها مقداری از این دو سلام را بگوید، یا بگوید: "السلام علیک ایها النبی و رحمة الله و برکاته " احتیاط مستحب آن است که دو سجده سهو بجا آورد.

اگر در جایی که نباید سلام دهد اشتباها هر سه سلام را بگوید دو سجده سهو کافی است .

اگر یک سجده ی تشهد را فراموش کند و پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید باید برگردد و بجا آورد.

اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید که یک سجده یا تشهد را از رکعت پیش فراموش کرده باید بعد از سلام نماز سجده یا تشهد ر قض نماید و بعد از آن دو سجده سهو بجا آورد.

اگر سجده سهو را بعد از سلام نماز عمدا بجا نیاورد معصیت کرده و واجب است هر چه زودتر آن را انجام دهد و چنانچه سهوا بجا نیاورد هر وقت یادش آمد باید فورا انجام دهد و لازم نیست نماز را دوباره بخواند.

اگر شک دارد که سجده سهو بر او واجب شده یا نه لازم نیست بجا آورد.

کسی که شک دارد مثلا دو سجده سهو بر او واجب شده یا چهار تا، اگر دو سجده بنماید کافی است .

اگر بداند یکی از دو سجده سهو را بجا نیاورده باید دو سجده سهو بجا آورد و اگر بداند سهوا سه سجده کرده، باید دوباره دو سجده سهو بنماید.

کسی که نماز احتیاط بر او واجب است، بعد از سلام نماز باید فورا نیت نماز احتیاط کند و تکبیر بگوید و حمد را بخواند و به رکوع رود و دو سجده نماید. پس اگر یک رکعت نماز احتیاط بر او واجب است، بعد از دو سجده تشهد بخواند و سلام دهد، و اگر دو رکعت نماز احتیاط بر او واجب است، بعد از دو سجده یک رکعت دیگر مثل رکعت اول بجا آورد و بعد از تشهد سلام دهد.

مطالب زیادی در مورد اعمالی که در دوران بارداری( بارداری،زایمان وحاملگی)باید انجام داد در روایات آمده است که به مختصری از آنها اشاره می‌کنیم:

1.روزانه 140 صلوات بفرستید

2.در کل دوران بارداری یک ختم قرآن به نیت سلامتی امام زمان(ع)

3.تا پیش از چهار ماهگی قبل از هر نزدیکی زن و شوهر, آیه 87 سوره‌ی انبیاء یعنی «و ذالنون ...» را بخوانند.

4.از ماه چهارم به بعد در حالی که هردو رو به قبله‌اند, آیت‌الکرسی بخوانند.

5.در هر ماه شوهر دست بر پهلوی راست همسرش بگذارد و هفت بار انا انزلناه را بخواند.

6.زن باردار هر روز 70 استغفار کند.

در هفت مورد، به جاى وضو و غسل بايد تيمم كرد:

1 - پيدا نكردن آب

2 - مشقت بيش از حد

3 - ترس از ضرر

4 - نياز به آب براى حفظ جان

5 - نياز به آب براى تطهير

6 - نداشتن آب مباح

7 - نداشتن وقت براى وضو يا غسل

سئوال 1_ حيض چيست؟

جواب ـ حيض خوني است كه غالباً در هر ماه چند روزي از رحم خارج مي شود و زن را در اين هنگام حايض مي گويند.

س 2_ خون حيض چه مشخصاتي دارد؟

ج ـ خون حيض در بيشتر اوقات غليظ ، گرم و رنگ آن سياه يا سرخ است و با فشار و كمي سوزش بيرون مي آيد.

س 3_ يائسگي چيست؟

ج ـ يعني خون حيض نمي بينند.

آب مطلق و مضاف

.سئوال1_ آب چند نوع است؟

جواب ـ آب دو نوع است: مطلق و مضاف.

س 2_ آب مضاف چه خصوصيتي دارد؟

ج ـ آب مضاف دو خصوصيت دارد:

الف) از چيزي گرفته شود مانند: آب هندوانه و { كليه آب ميوه ها}.

ب) آبي كه با گل { يا شكر چاي قهوه و ... } مخلوط گردد.

س 3_ آب مطلق چه آبي است؟

ج ـ آبي است كه هيچ كدام از خصوصيت و اوصاف آب مضاف را نداشته باشد.

س 4_ آب مطلق بر چند قسم است؟

پاسخ :

اگر عادت ماهيانه پيش از وقوف عرفات رخ دهد، چنانچه وقت باشد به گونه‏اي كه زن پيش از وقوف - يعني پيش از روز نهم - پاك شود، بايد صبر كند و چون پاك مي‏شود، بايد طوافش را انجام دهد.

امّا اگر عادت او به گونه‏اي است كه پيش از وقوف عرفات پايان نمي‏يابد، حج او به حج مبدّل مي‏شود و بايد در همان حال به عرفات و مشعر و سپس به مني رَوَد و تمام مناسك را به جاي آورد و البته براي طواف حج بايد صبر كند تا پاك شود. وقت طواف حج، تا آخر ذي‏الحجّه است. پس از آن كه اعمال حج افراد را به پايان مي‏برد، بايد يك عمره مفرده به جاي آورد.

امّا چنانچه پس از آن براي طواف از مني باز مي‏گردد، عادت ماهيانه پيش آيد، چنانچه برايش ممكن است كه پس از پاك شدن اعمال باقي مانده را انجام دهد، بايد صبر كند و پس از پاكي، طوافش را انجام دهد؛ امّا اگر كاروان براي حركت شتاب دارد و او نمي‏تواند در مكّه بماند، بايد براي طواف و نماز آن نايب گيرد و پس از آن كه نايب از طواف و نماز فارغ مي‏شود، خود زن در همان حال، سعي صفا و مروه را انجام دهد و دوباره براي طواف نساء و نماز آن نايب گيرد. پس از آن كه نايب از طواف و نماز آن فارغ مي‏شود، زن از احرام خارج مي‏گردد و حجش به پايان مي‏رسد.

س1_ وضوي ارتماسي به چه صورت انجام مي گيرد؟

ج ـ وضوي ارتماسي يعني انسان صورت و دستها را در آب فرو برد و به قصد وضو بيرون آورد.

س 2_ وضوي ارتماسي كسي كه موقع فرو بردن دستها و صورت در آب نيست وضو مي كند چه حكمي پيدا مي كند؟

ج ـ ‌اگر موقعي كه صورت و دستها را در آب فرو مي برد نيست وضو كند و تا وقتي كه آنها از آب بيرون مي آورد و ريزش آب تمام مي شود به قصد وضو باشد وضوي اوصحيح است.

س 3_ وضوي ارتماسي كسي كه موقع بيرون آوردن دستها و صورت از آب نيت وضو مي كند چه حكمي به خود مي گيرد؟

ج ـ اگر موقع بيرون آوردن از آب قصد وضو كند و تا وقتي كه ريزش آب تمام مي شود به قصد وضو باشد وضوي او صحيح است.

س 4_ آيا وضوي كسي كه دست راست را به قصد وضوي ارتماسي در آب فرو برد و دست چپ را بشويد صحيح است ؟

ج ـ بله اگر دست راست را به قصد وضوي در آب فرو ببرد و دست چپ را به قصد وضو به غير ارتماسي بشويد [اشكال ندارد.]

س 5_ دست و صورت در وضوي ارتماسي به چه صورتي بايد شسته شود؟

ج ـ مانند وضوي ترتيبي بايد صورت و دستها از بالا به پايين شسته شود پس اگر وقتي كه صورت و دستها را در آب فرو مي برد قصد وضو كند بايد صورت را از طرف پيشاني و دستها را از طرف آرنج در آب فرو برد و اگر موقع بيرون آوردن از آب قصد وضو كند بايد صورت را از طرف پيشاني و دستها را از طرف آرنج بيرون آورد.

س 6_ اگر كسي وضوي بعضي از اعضاء را ارتماسي و بعضي را غير ارتماسي انجام دهد درست است؟

ج ـ بله، اشكال ندارد.

س: آيا بدهى ميّت جزء حق الناس محسوب مى‏شود تا پرداخت آن از تركه او بر ورثه‏اش واجب باشد؟

ج: بدهى اعم ازاينكه به اشخاص حقيقى باشد يا حقوقى، جزء حق‏ الناس است و بر ورثه بدهكار واجب است آن را از تركه ميّت به طلبكار يا ورثه او بپردازند و تا آن را نپردازند حق تصرّف در تركه را ندارند.

منبع:سایت مقام معظم رهبری

مسأله 1: از وقتى كه اوّلين جزء بدن بچّه از شكم مادر بيرون مى آيد، هر خونى كه زن مى بيند، اگر ده روز يا كمتر باشد، خون نفاس است. و زن را در حال نفاس « نُفَساء » مى گويند. و اگر خون بيشتر از ده روز باشد، حكم آن در « مسأله 567 » بيان خواهد شد.

مسأله 2: خونى كه زن پيش از بيرون آمدن اوّلين جزء بدن بچّه مى بيند نفاس نيست.

مسأله 3: لازم نيست كه خلقت بچّه تمام باشد، بلكه اگر خون بسته اى از رحم زن، خارج شود و خود زن بداند يا چهار نفر قابله بگويند كه اگر در رحم مى ماند انسان مى شد، خونى كه تا ده روز ببيند خون نفاس است.

مسأله 4: ممكن است خون نفاس يك لحظه بيشتر نباشد، ولى بيشتر از ده روز نمى شود.

مسأله 5: هرگاه شك كند چيزى سقط شده يا نه، يا چيزى كه سقط شده، اگر مى ماند انسان مى شد يا نه، بنابر احتياط لازم، بررسى كند و اگر به نتيجه نرسيد، خونى كه از او خارج مى شود شرعاً خون نفاس نيست.

مسأله 6: توقّف در مسجد، رساندن جايى از بدن به خط قرآن و كارهاى ديگرى كه بر حايض حرام است، بر « نفساء » نيز حرام مى باشد. و آنچه بر حايض واجب، مستحب و مكروه است، بر نفساء نيز واجب، مستحب و مكروه مى باشد.

آيا شوخي با نامحرمي که قصد ازدواج با آن خانم را ندارم، اگر رکيک نباشد و از روي هوي و هوس هم نباشد، ازطريق پيام کوتاه موبايل، گناه است؟

شوخي کردن به اين نحو با هم کلاسي هاي خانم هم اشکال دارد؟

توجه به چند نکته مي تواند شما را در دست يابي به جواب ياري رساند:

1. يکي از غرايز قوي در انسان شهوات جنسي است که اگر طغيان و سرکشي کند، کنترل آن ناممکن يا مشکل خواهد بود.

2. بروز و ظهور و غلبه غريزه ي شهواني در انسان به صورت پلکاني و تدريجي است، و به تعبير قرآن کريم شيطان از طريق سياست گام به گام به هدف خود مي رسد.[1]

چنان که بررسي و ريشه يابي بسياري از گناهان و جنايات که هر روز در جوامع مختلف رخ مي دهد نشان دهنده ي همين موضوع است که از مسائل ناچيز و عادي آغاز شده اند.

حجاب از جمله ضروریات دین ماست. این واجب در مورد زنان و مردان مصداق دارد اما نوع و شکل آن ممکن است متفاوت باشد. در این نوشتار به بررسی این موضوع در مورد مردان می پردازیم.

حجاب آقایون!

حجاب از جمله ضروریات دین است که هر مسلمانی چه مرد و چه زن بایستی آن را رعایت نماید. حدود شرعی حجاب برای زنان و مردان متفاوت است. اسلام عزیز همان طور که دستور داده است تا زنان خود و زینت هایشان را از نگاه نامحرمان بپوشانند و حجاب سر و بدن و چشم ها را رعایت کنند، به مردان نیز دستور داده است تا حجاب داشته باشند!

حدود شرعی حجاب آقایون!

براساس احکام شرعی یکی از حجاب های مهم مردان حجاب ایشان در زمینه نگاه کردن است. مردان بایستی غضّ بصر داشته باشند. این بدان معناست که چشم های خود را فرو افتاده نگاه دارند. بر این اساس احکام نگاه کردن دارای ظرافت های خاص است که در ادامه بدان می پردازیم.

موارد قضا و كفّاره

مسأله : اگر در روزه ماه رمضان عمداً قى كند و يا در آب ارتماس نمايد و يا با مايع حُقنه كند يا در شب، جنب شود و همان گونه كه در « مسأله 1769 » گفته شد، بيدار شود و دوباره بخوابد و تا اذان صبح بيدار نشود، فقط بايد قضاى آن روز را بجا آورد، امّا اگر كار ديگرى كه روزه را باطل مى كند عمداً انجام دهد، در صورتى كه مى دانسته آن كار روزه را باطل مى كند، قضا و كفّاره بر او واجب مى شود، امّا كفّاره در بعضى از موارد مانند دروغ بستن به خدا و پيامبر و يا اهل بيت او(عليهم السلام) از باب احتياط واجب است.

مسأله : اگر به جهت ندانستن مسأله، كارى انجام دهد كه روزه را باطل مى كند، چنانچه مى توانسته مسأله را ياد بگيرد ( يعنى مقصّر در ندانستن بوده )، كفّاره بر او واجب مى شود و اگر نمى توانسته مسأله را ياد بگيرد ( يعنى قاصر در ندانستن مسأله بوده ) كفّاره بر او واجب نيست. و بنابر احتياط واجب حكم انسانى كه غافل باشد نيز چنين است.

یكى از واجبات بسیار با اهمیت در شریعت اسلام، روزه ماه مبارك رمضان است. خداوند در قرآن كریم مى‏فرماید: یا أیها الذین آمنوا كتب علیكم الصیام كما كتب على الذین من قبلكم تتقون (بقره/183)

یعنى نوشته شده است (واجب است) بر شما مؤمنان روزه، همان گونه كه بر كسانى كه پیش از شما بودند، نوشته شد. با همه اهمیت و ویژگى روزه در میان احكام شرعى، مسافر نه تنها از این تكلیف سنگین معاف است، بلكه روزه بر او حرام شمرده شده است. كسى كه به علت سفر، از انجام این فریضه بزرگ الهى، محروم شده، مى‏باید پس از آن كه مسافرت خود را به اتمام رساند، قضاى آن را به جا آورد. حتى مى‏توان از سفر براى فرار از روزه نیز استفاده كرد، زیرا روزه یك واجب شرعى است و تنها از طریق شرعى مى‏توان از آن معاف شد. این نوع افطار كه جنبه شرعى دارد، براى كسانى كه به دلایلى نمى‏توانند یا نمى‏خواهند همه ماه مبارك رمضان و یا بعضى از روزهاى آن را روزه بگیرند، هیچ منع شرعى ندارد.

1. تمام نمازهای مستحبی به صورت دو ركعتی خوانده می شوند، مگر نماز وتر در نافله شب، كه یك ركعت است، و نماز اعرابی، كه به صورت یك دو ركعتی و دو چهار ركعتی خوانده می شود.[1]

2. در نمازهای مستحبی غیراز چند نماز، خواندن سوره واجب نیست.[2]

3. شكستن نمازهای مستحبی حتی از روی اختیار جایز است.[3]

4. زیاد كردن ركن (مانند ركوع) از روی سهو نمازهای مستحبی را باطل نمی كند.[4]

5. در نماز مستحب شك میان ركعت اول و دوم، نماز را باطل نمی كند و نمازگزار می توان بنا بر هر كدام بگذارد.[5]

سوال: اگر شخصی چند غسل واجب به ذمّه داشته باشد؛ آیا انجام یک غسل به نیّت یکی از آن ها، کفایت از بقیه غسل ها می کند؟

امام خمینی (ره):

می تواند به نیّت همه آن ها یک غسل به جا آورد ولی اگر در میان آن ها غسل جنابت باشد و فقط همان (جنابت) را نیّت نماید کفایت از سایر غسل ها می کند.

(تحریرالوسیله، 1408هـ ق، ج1، ص 44، م 22

العروة الوثقی، ج1، ص 220 و 221 م 15)

آیت الله اراکی (ره):

می تواند به نیّت همه آن ها یک غسل به جا آورد ولی اگر نیّت یکی از آن ها را بکند در غیر غسل جنابت، بنابر اقوی کفایت از سایر غسل ها نمی کند.

(العروة الوثقی، ج1، ص 221، م 15، پاورقی1

زبدة البیان، 1373، ص44، م 7)

مسأله

شكستن نماز واجب از روی اختیار حرام است ، ولی برای حفظ مال و جلوگیری از ضرر مالی یا بدنی مانعی ندارد .

مسأله

اگر حفظ جان خود انسان یا كسی كه حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی كه نگهداری آن واجب میباشد ، بدون شكستن نماز ممكن نباشد باید نماز را بشكند ولی شكستن نماز برای مالی كه اهمیت ندارد مكروه است .

مسأله

اگر در وسعت وقت مشغول نماز باشد و طلبكار طلب خود را از او مطالبه كند ، چنانچه بتواند در بین نماز طلب او را بدهد ، باید در همان حال بپردازد و اگر بدون شكستن نماز ، دادن طلب او ممكن نیست باید نماز را بشكند و طلب او را بدهد ، بعد نماز را بخواند .

 تکلیف در لغت از کلفت به معنای مشقت گرفته شده است، و در اصطلاح تکلیف در دین به معنای موظف کردن در مقابل تعالیم الهی و تبعیت از امر و نهی پروردگار است. مکلّف انسانی است که تابع طلب الهی (امر و نهی) باشد، حیات چنین انسانی محدود به حدود شریعت الهی است.
قوانین از آن نظر که از سوی خداوند بر انسان وضع شده و انجام آنها همراه با نوعی زحمت و مشقت است «تکلیف» نام دارد.

وضوی همه مسلمانان تا خلافت عثمان، صورت واحدی داشته و مانند وضوی کنونی شیعه بوده است و این مسئله، با آیه وضو، تطبیق دارد و علت تغییر وضو این بود که عثمان در اواسط دوران خلافت خود، نسبت به چگونگی وضوی پیامبر، گرفتار تردید شد؛ سپس او وضوی پیامبر را به شکلی که اکنون در میان اهل سنت مرسوم است، اعلام کرد. این موضوع، مخالفت بسیاری از اصحاب پیامبرصلی الله علیه وآله را به دنبال داشت؛ امّا حکومت اموی بنا به اغراض سیاسی، در نقاط مختلف سرزمین های اسلامی، شیوه عثمان را تبلیغ کرد و جوّی به وجود آورد که برخی از اصحاب، جرأت مخالفت با روش دستگاه حاکم را نداشتند و در نتیجه، این گونه وضو گرفتن، رواج یافت.

آیات عظام مکارم شیرازی، موسوی اردبیلی، شبیری زنجانی، سبحانی، روحانی و نوری همدانی به پرسش های شفقنا درباره منبر رفتن یک غیرروحانی پاسخ گفته اند.
متن پرسش ها و پاسخ چند تن از مرجع تقلید به این شرح است:
1- آیا سخنرانی یک غیرروحانی بر روی منبر اشکال است؟
2- اگر مومنین در مسجد باشند و امام جماعت راتب نیامده باشد و وقت فضیلت نماز هم در حال گذشتن باشد، باید صبر کرد تا امام جماعت راتب بیاید یا اینکه یکی از غیر روحانیون امام جماعت شود؟
پاسخ  آیت الله  مکارم شیرازی
1- در صورتی که دسترسی به روحانی واجد شرایط نباشد امامت غیر روحانی واجد شرایط، امامت جماعت اشکالی ندارد ولی اگر دسترسی به روحانی واجد شرایط باشد احتیاط آن است که او را مقدم بدارند.
2- در پله های پایین منبر اشکال ندارد.

سوال: وقت فضیلت نماز مغرب و عشا چه موقع می باشد؟
امام خمینی(ره):
وقت فضیلت نماز مغرب از مغرب تا  موقع برطرف شدن حمره مغربیه در طرف مغرب می باشد و وقت فضیلت نماز عشا بعد از بر طرف شدن حمره مغربیه تا ثلث شب می باشد.
(تحریر الوسیله (عربی)، 1408هـ ق ، ج1، ص 137 و 138، م 6)
 آیة الله اراکی(ره):
وقت فضیلت نماز مغرب از مغرب تا موقع برطرف شدن حمره مغربیه در طرف مغرب می باشد و وقت فضیلت نماز عشا بعد از برطرف شدن حمره مغربیه تا ثلث شب می باشد.
(عروة الوثقی، 1425هـ ق ، ج1، ص 386)